Kongresi i Përmetit (24 Maj 1944): Një Pikëkthesë Tragjike në Historinë Politike të Shqipërisë.

Shpetim Axhami

Më 24 maj 1944, në qytetin e Përmetit u mbajt Kongresi i Përmetit.
I organizuar nga Fronti Nacionalçlirimtar.
Ky kongres shënoi jo vetëm fillimin formal të një rendi të ri politik, por edhe ndarjen e thellë mes shqiptarëve për të ardhmen e vendit.

Nën ndikimin e qartë të elementëve komunistë të orientuar nga ideologjia jugosllave dhe sovjetike, kongresi përcaktoi rrugën që do të ndiqte Shqipëria pas Luftës së Dytë Botërore: vendosjen e një pushteti popullor të vetëshpallur si demokratik, por në thelb një sistem diktatorial njëpartiak.

Në vendimet e marra, bie në sy legjitimimi i dhunës politike ndaj çdo kundërshtari ideologjik, përfshirë forcat nacionaliste që aspironin një Shqipëri etnike dhe pa ndikime të huaja. Deklarata për “luftë të ashpër kundër pushtuesve gjermanë dhe tradhtarëve shqiptarë” u shndërrua në një parim për spastrimin e çdo mendimi opozitar.

Vendimi për ndalimin e rikthimit të Mbretit Zog dhe për mohimin e legjitimitetit të çdo qeverie tjetër që nuk buronte nga Fronti Nacionalçlirimtar përfaqëson një shkelje flagrante të çdo norme demokratike dhe një vendim politik i imponuar pa konsensus popullor.

Kjo ngjarje hapi rrugën për vendosjen e diktaturës komuniste që do të zgjaste për gati pesë dekada, duke izoluar Shqipërinë dhe duke ndëshkuar çdo mendim të lirë apo zë opozitar.

Rivlerësimi i kësaj date dhe i simbolikës së saj është i domosdoshëm. Në një shoqëri demokratike dhe të shëndoshë, nuk mund të ketë vend për glorifikimin e ngjarjeve që çuan në vëllavrasje, represion dhe shkatërrim institucional. Historia duhet të dokumentohet me kujdes dhe ndershmëri, jo të deformohet për qëllime ideologjike apo nostalgjike.