Vlera e punës së një punëtori në Shqipëri, 40% më e ulët se në Rajon
Rritja e pagave në ekonominë e Shqipërisë në dy vitet e fundit nuk është shoqëruar me shtimin e prodhimit dhe kjo ecuri është e rrezikshme evidenton Fondi Monetar Ndërkombëtar, në konsultimin e fundit të marrëveshjes me Shqipërinë.
“Në vitin 2022, rritja vjetore e pagave tejkaloi rritjen vjetore të produktivitetit. Prodhimi për punonjës mbetet në nivele me të ulëta se në Rajon (rreth 37% më poshtë se nivelet e Bosnjës dhe Hercegovinës, Maqedonisë së Veriut, Serbisë dhe 57% më poshtë se niveli i Malit të Zi”, përllogariti Fondi.
Plani i qeverisë për të çuar pagën mesatare në sektorin publik në 900 euro deri në fillim të vitit 2025 është drejt realizimit. Rritjet e pagave në sektorin publik mund të transferohen në mbarë ekonominë, duke u shndërruar në rrezik për të rritur inflacionin bazë.
Hulumtimi i fundit i FMN-së tregon se, rritja e pagave është veçanërisht shqetësuese, kur tregjet e punës janë të shtrënguara dhe ekonomia funksionon nën potencial.
Plani i qeverisë për rritjen e pagave në sektorin publik do të ndikojë me rritjen e inflacionit me 0.5 pikë % në të dy vitet 2024-2025.
Për më tepër kjo rritje e pagave nëse nuk kompensohet nga rritje të produktivitetit, vendi ynë rrezik të humbë konkurueshmërinë. Kjo po ndodh tashmë pasi dhjetë klientë të huaj që prodhonin veshje dhe këpucë në Shqipëri po zhvendosen në vende të tjera, për shkak se vendi ynë nga rritja e pagës minimale me katër herë brenda vitit.
Hulumtimi i Fondit tregoi se Shqipëria ka paga më të ulëta si në sektorin publik dhe atë privat në krahasim me Rajonin.
Që nga viti 2022, paga mesatare mujore bruto në sektorin publik në Shqipëri ishte afërsisht 30% më e ulët se në ekonomitë e Ballkanit Perëndimor, si në vlerë nominale ashtu edhe me fuqinë blerëse.
Në sektorin privat, paga reale u rrit me 0.2% në vitin 2022, ndërsa në sektorin publik u rrit vetëm 1.9%.
Shqipëria ka gjithashtu faturën më të ulët të pagave në sektorin publik krahasuar me fqinjët.
Fatura e pagave përfaqëson 4.5% të PBB-së në Shqipëri, më pak se gjysma e mesatares në BE dhe ekonomitë e Ballkanit (10%).
Fatura e pagave të sektorit publik të Shqipërisë është e ulët edhe në krahasim me të ardhurat buxhetore. Fatura pagave të sektorit publik zë 16.7% të të ardhurave buxhetore, ndërsa mesatarja për vendet e tjera të Ballkanit është 27%).
Por FMN rekomandoi që rritja e pagës në sektorin publik të bëhet në bazë të një përformancë më të mirë të punonjësve në mënyrë që të nxitet produktiviteti i punës.
Nga “Revista Monitor”
